დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტმა საოკუპაციო ხაზთან მდებარე სოფლებში არსებული მწვავე სოციალურ-ეკონომიკური პრობლემების შესამსუბუქებლად, პრემიერ-მინისტრსა და პარლამენტის თავმჯდომარეს ინიციატივით მიმართა.
საოკუპაციო ხაზთან მდებარე სოფლებში მდგომარეობა გართულებულია რუსეთის უკრაინაში შეჭრის შემდეგ. 2023 წელს საოკუპაციო ძალების წარმომადგენლებმა საქართველოს ორი მოქალაქე - თამაზ გინტური და ვიტალი კარბაია მოკლეს. აფხაზეთში გააქტიურებულია ანექსიური პროცესები - სამხედრო ფლოტის განთავსება ოჩამჩირეში, სოხუმის აეროპორტის და ბიჭვინთის აგარაკების ტერიტორიის რუსეთის სახელმწიფოს ფაქტობრივ საკუთრებაში გადაცემა.
დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტის მიერ საოკუპაციო ხაზთან მდებარე სოფლების პრობლემების ადგილზე შესწავლამ ცხადყო, რომ მოსახლეობისთვის ყველაზე მწვავე პრობლემა სიღარიბე და უმუშევრობაა; ბორდერიზაციის პირობებში მაცხოვრებელ მოსახლეობას გატაცების და უკანონო დაკავებების მუდმივ შიშში უწევს ცხოვრება; საოკუპაციო ხაზის გასწვრივ მდებარე სოფლების ნაწილში ვერ სარგებლობენ გადაადგილების თავისუფლებით; სოფლების უმეტეს ნაწილში არ ფუნქციონირებს სკოლამდელი დაწესებულებები და სკოლები; მონახულებული დასახლებების ნაწილში დაზიანებულია შიდა გზები; მოსახლეობას აწუხებს მცირემიწიანობა; სოფლებში სარწყავი და სასმელი წყლის დეფიციტია; არ ფუნქციონირებს აფთიაქები და სამედიცინო პუნქტები.
ყოველივე ზემოაღნიშნულის შედეგია მოსახლეობის მიგრაცია; სოფლები ახალგაზრდებისგან იცლება. შესაბამისად, საჭიროა დამატებითი ძალისხმევა საოკუპაციო ხაზთან მდებარე სოფლებში სოციალურ-ეკონომიკური და ინფრასტრუქტურული პრობლემების მოსაგვარებლად. ადგილობრივ დონეზე გასაწევ ძალისხმევასთან ერთად, მნიშვნელოვანია საკითხის საკანონმდებლო დონეზე მოწესრიგებაც.
დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტი მიმართავს პრემიერ-მინისტრსა და პარლამენტის თავმჯდომარეს:
- საოკუპაციო ხაზთან მდებარე სოფლებს მიენიჭოს სპეციალური დასახლების სტატუსი, რაც ამ სოფლების მოსახლეობას შესაბამისი სოციალურ-ეკონომიკური შეღავათებით სარგებლობის შესაძლებლობას მისცემს.
- სპეციალური დასახლების სტატუსის მინიჭებამდე, საოკუპაციო ხაზთან მდებარე 116-ივე სოფელზე გავრცელდეს საქართველოს კანონით „მაღალმთიანი რეგიონების განვითარების შესახებ“ დადგენილი შეღავათები.