დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტი განაგრძობს საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის (სუს-ი) მონიტორინგს. სუს-ის მიერ გამოძიებულ საქმეებზე მიღებული სასამართლო გადაწყვეტილებების ანალიზი ცხადყოფს, რომ სუს-ი საპოლიციო ფუნქციებს ითავსებს. შესაბამისად, არამიზნობრივად იხარჯება სახელმწიფო რესურსი.
* * * *
2015 წელს, როდესაც სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური იქმნებოდა, არასამთავრობო სექტორის მიერ გამოითქვა კრიტიკა სტრუქტურაში ჭარბი ძალაუფლების კონცენტრაციისა და ფუნქციების დუბლირების გამო. შსს-მ კრიტიკა უსაფუძვლოდ მიიჩნია, ვინაიდან, მათი განცხადებით, სუს-ის ფუნქციას წარმოადგენდა პრევენცია სახელმწიფო უსაფრთხოების სფეროში, ხოლო პოლიციის ამოცანა საზოგადოებრივი უსაფრთხოებისა და მართლწესრიგის დაცვა იყო. შესაბამისად, სუს-ის საქმიანობა არ შეეხებოდა „მოქალაქეთა ყოველდღიურ ცხოვრებაში წარმოშობილი კონკრეტული საფრთხეების აცილებას, არამედ გლობალურ, ქვეყნის ფარგლებს გარედან მომდინარე ინტერესებს და მცდელობებს, მიმართულს სახელმწიფოს არსებობის და მისი უსაფრთხოების წინააღმდეგ“.
[1]
* * * *
ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებებსა და ევროპული ქვეყნების საუკეთესო პრაქტიკაზე დაყრდნობით, სადაზვერვო უფლებამოსილებით აღჭურვილი სამსახურების სამუშაო მიმართულებას შეადგენს, მხოლოდ სახელმწიფოს უსაფრთხოებისთვის საფრთხის შემცველი შემდეგი დანაშაულები:
- ტერორიზმი;
- სახელმწიფოსა და მისი კონსტიტუციური ორგანოების ფუნქციონირებისათვის საფრთხის შექმნა;
- ტერორიზმისაკენ მოწოდება/ წახალისება
- ექსტრემისტული/სეპარატისტული ორგანიზაციების მიერ განხორციელებული, სახელმწიფოს ერთიანობის/უსაფრთხოებისათვის საფრთხის შემცველი აქტივობები.
* * * *
საერთაშორისო სტანდარტების საპირისპიროდ, დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტის მიერ სუს-ის მიერ გამოძიებულ საქმეებზე მიღებული სასამართლო გადაწყვეტილებების ანალიზი აჩვენებს, რომ სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ანტიკორუფციული სააგენტოს მიერ გამოძიებულ საქმეთა უმრავლესობა არ შეიცავს რისკებს სახელმწიფოს უსაფრთხოებისათვის.
იმის საილუსტრაციოდ, რომ სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის დღევანდელი საქმიანობა ფუნდამენტურ რევიზიას საჭიროებს, დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტმა ერთმანეთს შეადარა ესტონეთის და საქართველოს უსაფრთხოების სამსახურების მიერ გამოძიებული საქმეები:
* * * *
საქართველოს ჯერ კიდევ არ შეუსრულებია ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის ანტიკორუფციული ქსელის მიერ (OECD-ACN) მიცემული რეკომენდაცია, სუს-იდან ანტი-კორუფციული სააგენტოს გამოყოფის შესახებ.
[2]
ესტონეთის და საქართველოს უსაფრთხოების სამსახურების მიერ გამოძიებული საქმეების სრული სია იხილეთ
აქ
[2] OECD-ACN Anti-corruption reforms in Georgia, 4 th round of monitoring of the Istanbul Anti-Corruption Action Plan, 2016.